Kilo düşme

Siklet sporlarında su kaybı
   Güreş boks,taekwondo,judo gibi kuvvet ,beceri,dayanıklılık ve sürhet istteyen spor dallarında sporcuların bir çoğu normal kilolarına inebilmek için vucutlarında ağırlık kaybı olarak suyu seçmektedirler.Bir rakam vermek gerekirse bu sporcuların%85 i 2-7 kilogram fazla ağırlığa sahiptir.Özellikle müsabaka öncesi uygulanan yöntemlerden bazıları:
-Sauna hamam gibi terleme yolları
-Su alımının kısıtlanması
-İdrar söktürücü kullanmaktır.
      Birçok ülke sporcusundada aynı yöntemler mevcut ağırlığının %2 sinin su kaybı olarak azaltılmasında kullanılmaktadır.Bizdeki uygulamada ise sporcular ağırlıklarının %5 ini bu yöntemle azaltma yolunu seçmektedirler.Buda 24 saat içinde yerine konulamıyacak kayıp demektir.Başka bir deyişle bir gün önceden su alımını kısıtlamış,sauna veye hamamda ağırlık olarak su kaybetmiş bir sporcu akşam tartımı sonrası,ertesi sabahki maça kadar bu kaybı yerine koyamıyacak,dolayısıyla kısa sürede yorgunluk,halsizlik oluşacaktır.siklet sporlarında sporcular için ilk müsabaka başarı ile atlatılan tartı işlemidir.
Tablo:Spor dallarına göre su atımı ile oluşan ağırlık kayıpları
 

SPOR ÇEŞİDİ AĞIRLIK KAYBI(Kg)

100metre koşu
Basketbol
Futbol
Maroton
Güreş
Boks
Kayak 10km
200metre kürek
Eskrim

0.15
1.7
4.0
1.8
1.0
1.6
0.8
1.0

Vucudda su miktarının ayarlanmasında çeşitli reaksiyonlar ve maddeler etkilidir.Hormonlar,hipofiz ön lobu,adrenal sistem,tiroid,asid baz metabolizması ve susuzluk duygusu(Susama merkezi).Su en çok beyin,karaciğer ve kaslardadır.70 kg ağırloğında bir yetişkinde vucud suyu şöyle dağılır.
Damarlarda(Kan ve lenf damar sistemi)         3.5litre
Hücreler arası bölmelerde    10.5 litre
Hücreler içi (İntraselüler)    35 litre
Suyun buharlaşma ısısı çok yüksektir.1 kg su buharlaştığında yaklaşık 580 kilo kalori sarfeder,Vucud suyu,enerji sarfiyatı sırasında besin maddeierinin yanmasından çıkan ısı miktarını yükselmeyecek derecede tutar.Ancak bazı spor dallarında vucud ısısı 38-40 dereceye kadar çıkabilir.Diğer önlemler kan damarlarının genişlemesi ve vucudun fiziksel olarak ısı ayarlaması yapmasıdır.(Ter deri porlarından dışarı çıkar ve orada buharlaşır.)Bunun için vucudda 2 milyon kadar ter guddesi bulunur.Buharlaşma sırasında vucuddan ısı alınarak vucudun soğuması sağlanır veya vucud ısısı yükselmesi engellenir ,Normal olarak ter salgısı 1litredir.Anteremanlı olmayan kişiler dakikada 10-15 ml ter salgılarlar.idramlarda ter miktarı saatte 2 litre olabilir.Sıkı bir idman devresinde 2-3 litre ter salgılanır.Futbolcular bir maç süresince 3 kg ter kaybederler.Boksör ve güreşçilerde bir maç sırasında 1.8 litre su kaybı olur.
       Su kaybı ile birlikte elektrolit kaybıda olmaktadır.Özellikle sodyum klorür ,potasyum,magnezyum kalsiyum ve demir kaybı söz konusudur.İyi anteremanlı sporcu başarı grafiğinin düşmemesi için sıvı bilançosunu her zaman korumalıdır.Yani kaybolan su ve mineral eksikliklerini sürekli dengelemek :Bu olay gelecek antereman stresinden evvel tamamlanması gerekli olan bir rejenerasyon olayıdır.
       Büyük bir su kaybından sonra yanlız su (Lİmpnata,maden suyu ve benzeri)içildiğinde,tuzu azalan organizma bu suyu bağlamaz .Bu şekilde içilen su vucuddan başka tuzlarıda alarak ter ve idrar şeklinde tekrar vucuddan atılır.Böylece organizma eskisindennde daha susuz kalır ve büyük bir sususzluk hissi duyar.Yeniden tuz kaybı sanundada su zehirlenmesi adı verilen kramplar oluşurSıvı kaybını karşılamada saf şekerli suda elverişli değildir.Çünki bunlarda susuzluk hissi uyandırır.Vucudun su dengesini korumak için yarışmadan evvel proteinli besinler  alınmamalıdır.Çünki proteinler aside dönüşürler ve idrarla suda sürüklenerek atılırlar.Ayrıca proteinler sindirim sisteminde parçalanma esnesında fazla oranda su çekerler.
           Karbonhdratların depo şekli olan kas ve karaciğer glikojeni rolatif olarak fazla su bağlarlar.(Bir gram glikojen 2 gram kadar su bağlar) Ancak vucudun enerji depo maddesi yağlardır.İhtiyaç harici karbonhidratların glikojen değilde yağ olarak depolanmasındaki espiri=karbonhidratların sulu yağlarınise susuz olarak depolanmasından kaynaklanır.Bu şekilde az bir kütlede daha fazla enerji depolanır.Şayet depo yağlarındaki enerji glikojen şeklinde depolansaydı,glikojenin fazla su bağlamasından dolayı vucud ağırlğının 2/3 daha fazla olması gerekirdi.Vucudda glikojene bağlı olarak 2-3litre su bulunmaktadır.Bu su glikojenin yanmasıyla tekrar açığa çıkar.Bir yarışmadan önce karbonhidrat bakımından zengin besin ile beslenme gerektiği bu sonuçtanda anlaşılır.Ayrıca glikojen önemli miktardada potasyum bağlar ve bu yakılma esnasında serbest hale geçerek hücrenin ihtiyacını karşılar
            Vucuddaki su eksikliğinin susuzluk duygusu ile belirlenmesine pek güvememelidir.Çünkü susuzluk zaman bakımından rötarlı olarak ortaya çıkar.Bununiçin uzun süre eforlarda 15 dakikada bir 100-200 ml . 100mlsinde 20 gr glikoz oligosankarik karışımı(Potasyum magnezyum,kalsiyum ve yyemek tuzu) gibi elektrolit ve vitaminler (B1,B2,B6,niasin ve vitaminC) içeren bir sıvı içilmelidir.En rahatı piyasada satılan konsantre besin maddelerinden yararlanılmalıdır.Susuzluğu maden suyu ve limonata ile gidermek mineral madde kaybına ve yorgunluk ve kas kramplarına neden olur.Kaybedilen tuz,tuzlu bir çorba ile yerine konabilir.Ayrıca potasyum bakımından zengin besin kayısı,incir,muz yemek suretiyle potasyum kaybı ,kalsiyum bakımından zengin besinle(Süt,tuzlu ayran)kalsiyum kaybı vitamin C bakımından zengin besinlede vitaminC ihtiyacı karşılanabilir.
Alınasn sıvı besilerin ısısı 25 derece olmalıdır ve kesinlikle soğuk almamalıdır:Çünkü soğuk su midede saatlerce kalarak geç emilmekte ve su gereksinmeside geç karşılanmaktadır:Bu uyarıya uyulduğunda bir saate 200-300 g karbonhidrat içeren 1-1.5 lt sıvı alınmış olur.

 

Devam etmek için tıkla